Zespół Szkół Technicznych
w Strzyżowie

Historia szkolnictwa strzyżowskiego sięga XVIII wieku. W XVII wieku Strzyżów nie miał żadnej szkoły, dopiero po rozbiorach - w 1796 roku - uruchomiono jednoklasową szkołę świecką. W 1872 roku Strzyżów posiadał jedynie dwuklasową szkołę, trzyklasowa powstała w 1895 roku, czteroklasowa w 1897 roku, pięcioklasowa w 1901 roku, sześcioklasowa w 1912 roku. Siedmioklasowa szkoła powołana została do życia dopiero w 1921 roku. 

Idea utworzenia szkoły średniej mogła zostać sfinalizowana w 1905 roku, gdy na skutek przepełnienia gimnazjum w Rzeszowie, rząd krajowy we Lwowie postanowił utworzyć nową placówkę oświatową tego typu. Jednak ówczesny Zarząd Gminy z powodu obaw dotyczących wydatków finansowych związanych z budową budynku dla gimnazjum nie odpowiedział pozytywnie na propozycję władz oświatowych.

Dopiero późniejsze petycje reprezentantów miasta odniosły skutek i we wrześniu 1912 roku rozpoczęła naukę pierwsza klasa Gimnazjum Realnego Miejskiego w Strzyżowie. W sierpniu 1915 roku zdołano uruchomić aż pięć klas gimnazjalnych. W roku szkolnym 1916/17 uczęszczało do Gimnazjum 171 uczniów. Pierwszy egzamin maturalny odbył się w strzyżowskim Gimnazjum w maju 1920 roku. Zdało go jedenastu abiturientów, w tym trzech z wyróżnieniem. Pierwszym dyrektorem Gimnazjum został Karol Kramarczyk.

Za kadencji dyrektora Władysława Żebrowskiego szkoła obchodziła jubileusz 20-lecia uświetniony mszą świętą oraz zabawą taneczną w salach "Sokoła". W 1938 roku młodzież gimnazjum otrzymała sztandar ufundowany ze składek szkolnych.

Dzieje Gimnazjum Realnego Miejskiego z prawem publiczności w Strzyżowie (nazwa szkoły do roku 1925) oraz Miejskiego Gimnazjum Koedukacyjnego (nazwa od 1925 r.) w okresie międzywojennym związane są ze wspaniałą historią ruchu harcerskiego. Kampania wrześniowa, okupacja niemiecka i cała II wojna światowa była chlubnym i zarazem tragicznym egzaminem dla strzyżowskich harcerzy. Od pierwszych dni okupacji podjęli działalność konspiracyjną w Tajnej Organizacji Harcerskiej. Wielu z nich poległo na polu chwały w kampanii wrześniowej, w konspiracji, w obozach zagłady, w powstaniu warszawskim, w walkach nad Nysą Łużycką. Walczyli na wielu frontach II wojny światowej: pod Narwikiem, pod Monte Cassino, na szlaku od Lenino do Berlina. Po wojnie wielu zostało zesłanych na Syberię.

W Strzyżowie powstał w latach okupacji niemieckiej aktywnie działający ośrodek tajnego nauczania, ofiarnie kierowany przez jego organizatorkę i kierowniczkę - mgr Annę Hajduk. Prawie wszyscy uczniowie tajnego nauczania byli także żołnierzami Polski Walczącej. W końcowym okresie wojny rozpoczęto przeprowadzać egzaminy wyjazdowe z zakresu gimnazjum w różnych miejscowościach Ziemi Strzyżowskiej. Egzaminy licealne i maturalne odbywały się najczęściej w domu kierowniczki ośrodka, w sławnej "Hajdukówce". W skład Państwowej Komisji Egzaminacyjnej wchodzili: Anna Hajduk, Janina Hajduk, ks. Józef Hajduk, Maria Hoffmanowa, Maria Konieczkowska, Helena Konopczyna, Stefan Lenkiewicz, Selina Wołkowicka.

Z początkiem sierpnia 1944 roku Strzyżów znalazł się w zasięgu działań Armii Czerwonej. Pomimo tego, że jeden z przyfrontowych szpitali powstał w budynku Liceum Ogólnokształcącego otwarcie roku szkolnego odbyło się już drugiego września 1944 roku, miesiąc po wypędzeniu Niemców ze Strzyżowa. Planowe nauczanie rozpoczęto 11 września w lokalach wynajętych w różnych miejscach miasta. 12 grudnia 1945 roku na podstawie aktu darowizny szkoła przeszła na własność państwa. W powojennych latach struktura szkoły i jej program nie uległy żadnym daleko idącym zmianom. Nadal obowiązywał stopień gimnazjalny (zakończony małą maturą), po którym trzeba było ukończyć liceum i przystąpić do egzaminu w zakresie tzw. dużej matury. W pierwszych miesiącach nauki ważnym wydarzeniem w historii szkoły była uroczystość rozdania zweryfikowanych świadectw tajnego nauczania.

Powojenne dzieje szkoły (lata czterdzieste i pięćdziesiąte) były dość burzliwe. Wielu uczniów szkoły związanych było z konspiracją AK i BCh. 28 kwietnia 1950 roku władze bezpieczeństwa aresztowały 9 uczniów i nauczyciela Tadeusza Markowicza pod zarzutem uprawiania antypaństwowej konspiracji. Aresztowano także uczennice i uczniów Liceum Administracyjno-Handlowego w Strzyżowie oraz nauczyciela - Kazimierza Koczelę. Sąd skazał 21 uczniów na kary od 5 do 10 lat więzienia. Obu nauczycielom zarzucono "przywództwo duchowe" i skazano Tadeusza Markowicza na 1 rok więzienia, a Kazimierza Koczelę na 2,5 roku więzienia. W roku 1956 wszyscy zostali zrehabilitowani.

W latach pięćdziesiątych wzmagało się ideologiczne oddziaływanie na młodzież, aby zbliżyć ich do PZPR. Temu celowi służyć miała praca ZMP, ale też i powołana do życia w 1948 roku organizacja pod nazwą Służba Polsce. ZMP szerzył kult jednostki, dotyczący zwłaszcza Stalina. Bardziej krytycznie myśląca młodzież była w tych okolicznościach narażona na szykany. 21 stycznia 1951 roku usunięto ze szkoły czterech najzdolniejszych uczniów za "zajmowanie niewłaściwej postawy politycznej".

Pozytywne zmiany zaszły w szkole po przemianach październikowych w 1956 roku. Historia szkolnictwa zawodowego w Strzyżowie rozpoczyna się z rokiem 1961 kiedy to utworzono pierwszy odział ekonomiczny przy Liceum Ogólnokształcącym. Założycielem był dyrektor LO KAROL RYNDAK. 

1.09.1965 oddano do użytku nowy budynek (budynek B - dawny ekonomik), szkoła staje się samodzielną jednostką organizacyjną, powołano dyrekcję Technikum Ekonomicznego, którego dyrektorem został mgr JÓZEF MIESZKOWICZ. Grono pedagogiczne składało się z 13 nauczycieli. W roku 1971 oddano salę gimnastyczną, budynek C. Dnia 18.09.1971 nadano szkole imie Bohaterów Westerplatte. 1.02.1973 dyrektorem zostaje mgr ROMUALD HRAPKOWICZ. 3 września 1973 dyrektorem zostaje mgr TADEUSZ ZDYBEK. 14 kwietnia 1975 odchodzi Tadeusz Zdybek, obowiązki dyrektora przejęła mgr Maria Charzewska. 1.09.1975 dyrektorem zostaje mgr inż. Stanisław Urbanik, zastępcą mgr Maria Niemiec. 

W 1977 roku utworzono Zespół Szkół w skład którego weszły: Liceum Ogólnokształcące, Liceum Ekonomiczne, Liceum Zawodowe, Liceum Rolnicze i Zasadnicza Szkoła Zawodowa, dyrektorem zostaje mgr Mieczysław Cynarski, zastępcy: mgr Maria Niemiec, Antoni Wójcik. Zarządzeniem Kuratora Oświaty i Wychowania w Rzeszowie z dnia 10.09. 1987 roku Liceum Ogólnokształcącemu w Strzyżowie nadano imię Adama Mickiewicza. Uroczystość ta odbyła się w trakcie obchodów 75-lecia Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Strzyżowie. W dniu 1.09.2009 ponownie następuje reorganizacja szkoły i ze struktur Zespołu Szkół zostaje wydzielone jako odręna jednostka Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Strzyżowie. W dniu 1.09.2010 szkoła zmienia nazwę z Zespołu Szkół w Strzyżowie na Zespół Szkół Technicznych w Strzyżowie.

Historia miasta

Strzyżów to jedno z najpiękniej położonych miast na Pogórzu, leżące w województwie podkarpackim. Jego zabudowa rozciąga się w dolinie Wisłoka, pomiędzy zalesionymi wzgórzami. Stara część miasta leży na niewielkim wzniesieniu, przez które przebiega droga z Rzeszowa do Krosna i Jasła.

Pierwsza wzmianka o Strzyżowie pochodzi z 1279 roku i znajduje się ona w dokumencie legata papieskiego Filipa, potwierdzającym dziesięciny należne klasztorowi w Koprzywnicy. Powstanie osady poprzedzone było zapewne wzniesieniem grodu obronnego u zbiegu dwóch rzek: Stobnicy i Wisłoka, stojącego na straży szlaku handlowego prowadzącego w kierunku Przemyśla i Przełęczy Dukielskiej.

W połowie XIV wieku istniała już parafia strzyżowska licząca około 270 dusz. Prawa miejskie otrzymał Strzyżów prawdopodobnie pod koniec XIV wieku w czasie panowania króla Władysława Jagiełły. Określenie mieszczanin strzyżowski pojawia się w bieckich aktach grodzkich w latach 1397 - 1398. Z dokumentu Władysława Jagiełły z 1415 roku pochodzi informacja o istnieniu w Strzyżowie komory celnej, a akta sądu ziemskiego w Pilźnie z 1419 roku wymieniają strzyżowskich rajców i ławników, co dowodzi, że Strzyżów był już w tym czasie miastem. Od 1418 do 1500 roku 14 strzyżowian studiowało w Akademii Krakowskiej.

W XIII wieku Strzyżów należał do rodu Bogoriów, w XVI wieku wymienia się jako właściciela - Wojciecha Strzyżowskiego. W 1524 roku część miasta była w posiadaniu Janusza Świerczowskiego, w 1533 r. - Feliksa Wielopolskiego, a w 1555 - Stanisława Bączalskiego. W II połowie XVI wieku Strzyżowem władali Bonerowie i Bączalscy, a potem kolejno: Maciej Szczepiecki, Wielopolscy, zaś w XIX wieku - Skrzyńscy. Od 1864 roku Strzyżów należał do Wołkowickich.

Patronem Strzyżowa jest św. Michał. Herb miasta przedstawia wizerunek świętego, trzymającego w lewej ręce wagę, a w prawej miecz. Jego stopa spoczywa na głowie pokonanego smoka.

Rozwój miasta opierał się głównie na rzemiośle, zwłaszcza tkactwie. Nie brakowało też przedstawicieli innych zawodów rzemieślniczych.

W swej długiej historii przeżywał Strzyżów liczne dramatyczne momenty. W 1241 roku zniszczyli go Tatarzy, w 1657 r. - wojska Jerzego Rakoczego, a pożary w latach:1421, 1465, 1471, 1480, 1515, 1583, 1595, 1605, 1746 i 1895.

W XVII wieku znaczny odsetek ludności miasta stanowili Żydzi. Tak już pozostało do tragicznych lat okupacji hitlerowskiej.

XVIII wiek przyniósł gospodarczy i kulturalny upadek miasta. W 1896 roku Strzyżów awansował do rangi stolicy powiatu, co wiązało się z oddaniem do użytku w 1890 roku przebiegającej przez miasto linii kolejowej Rzeszów - Jasło.

Strzyżowianie znani byli z tradycji patriotycznych. W 1657 roku stawili bohaterski opór wojskom Rakoczego, a w 1771 roku oddział dowodzony przez Hulewicza zmusił do wycofania się Rosjan i wziął wielu jeńców w bitwie pod Strzyżowem. W powstaniu listopadowym uczestniczył z grupą mieszczan właściciel dóbr strzyżowskich Ignacy Skrzyński. Strzyżowianie brali także udział w rewolucji węgierskiej 1848 roku oraz w powstaniu styczniowym.

Wstępowali do Legionów, uczestniczyli w wojnie z bolszewikami, a po odzyskaniu niepodległości z energią i zapałem przystąpili do pracy w rodzinnym mieście. W okresie międzywojennym Strzyżów nie zdołał jednak zachować statusu miasta powiatowego. Pozostał prowincjonalnym, rolniczo-rzemieślniczym miasteczkiem liczącym około 3 000 mieszkańców.

Okupacja przyniosła mieszkańcom bezmiar cierpień i upokorzeń. W 1942 roku hitlerowcy wywieźli wszystkich Żydów do obozu w Bełżcu, gdzie wymordowali ich w komorach gazowych. Wielu strzyżowian zginęło w egzekucjach, byli też wywożeni na roboty przymusowe do Niemiec i osadzani w obozach koncentracyjnych. W odpowiedzi na terror okupanta narodził się ruch oporu i w powiecie zaczęły działać formacje zbrojne BCh i AK przeprowadzając liczne akcje zbrojne. Strzyżów został wyzwolony 2 sierpnia 1944 roku.

W roku 1954 Strzyżów został ponownie miastem powiatowym i był nim do reformy administracyjnej w 1975 roku. W roku 1999 znów zaczęło funkcjonować w Strzyżowie starostwo powiatowe.

Dzisiaj administracyjnie Strzyżów wchodzi w skład województwa podkarpackiego, jest siedzibą powiatu, zajmuje powierzchnię 14 km² i liczy około 9.000 mieszkańców. Miasto posiada systematycznie rozbudowywaną i modernizowaną sieć gazową, wodociągową i kanalizacyjną z nowoczesną oczyszczalnią ścieków. Działają w nim dwie szkoły podstawowe, gimnazjum, zespół szkół, dom dziecka, ośrodek szkolno-wychowawczy i poradnia psychologiczno-pedagogiczna. Działalność kulturalną prowadzą: Dom Kultury "Sokół", biblioteka publiczna i pedagogiczna, Towarzystwo Miłośników Ziemi Strzyżowskiej, muzeum regionalne i dwie szkoły muzyczne. Z bardziej znanych przedsiębiorstw działających w mieście wymienić należy: Cukierniczą Spółdzielnię "Roksana", Fabrykę Maszyn, Fabrykę Mebli, Produkcyjno-Usługową Spółdzielnię Pracy "Auto-Service". Pałałac Dydyńskich z muzeum regionalnym. Dynamicznie rozwija się budownictwo jednorodzinne. Uporządkowano centrum miasta i jego zaplecze. Strzyżów jest członkiem Związku Komunalnego "Wisłok". Z ważniejszych zabytków wymienić należy: kościół parafialny p.w. Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej i Bożego Ciała wzniesiony w drugiej połowie XV wieku, dawną bożnicę z końca XVIII wieku (obecnie Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna), pałac wzniesiony z końcem XIX wieku z parkiem krajobrazowym (obecnie siedziba domu dziecka), kaplicę cmentarną p.w. św. Michała z pierwszej połowy XIX wieku.

Na szczególną uwagę turystów zasługuje Czarnorzecko-Strzyżowski Park Krajobrazowy, zajmujący obszar ponad 25.000 ha najpiękniejszych terenów Pogórza Strzyżowsko-Dynowskiego. Obejmuje on ciągnące się od zachodu wzniesienia Klonowej Góry(540 m npm), Barda (534 m npm.), Chełma (532 m npm.), największe pasmo z Herbami (469 m npm.), Czarnówką (491 m npm.), Górą Królewską (554 m npm.) i Suchą Górą (591 m npm.) oraz położone na północ grzbiety Czarnego Działu (518 m npm.) i Brzeżanki (477 m npm.). Osobliwością w parku jest obecność typowego dla wyższych pasm Karpat regla dolnego, który tworzy buczyna karpacka. Charakterystyczne dla parku są pasma skał piaskowcowych, ukształtowanych w najdziwniejsze formy przez erozję.